Oczyszczalnia ścieków w Dzierżoniowie
ul. Brzegowa 144
58-200 Dzierżoniów
tel. (074) 832 37 08
e-mail: tk@wik.dzierzoniow.pl
CHARAKTERYSTYKA OCZYSZCZALNI SCIEKÓW W DZIERŻONIOWIE
Teren Oczyszczalni Ścieków w Dzierżoniowie posiada powierzchnię 4,1 ha i usytuowany jest we wschodniej części Obniżenia Podsudeckiego nad rzeką Piławą, prawym dopływem Bystrzycy.
Ścieki oczyszczone odprowadzane są do rzeki Piławy.
Typ oczyszczalni ścieków: mechaniczno – biologiczna z podwyższonym usuwaniem związków biogennych.
Rodzaj oczyszczanych ścieków: ścieki komunalne.
Przepustowość hydrauliczna:
• Qśr = 7500 m3/d (pogoda sucha),
• Qmax = 18000 m3/d (pora deszczowa).
Wielkość oczyszczalni: 37500 RLM.
Technologia oczyszczania ścieków oparta jest na procesach mechaniczno-biologicznych. W celu zwiększenia efektywności usuwania związków biogennych wprowadzono procesy oczyszczania chemicznego.
I. Część ściekowa.
II. Gospodarka osadowa
III. Gospodarka gazowo – energetyczna.
IV. Automatyka i sterowanie procesami.
I. Część ściekowa.
1. Ciąg technologiczny części ściekowej Oczyszczalni Ścieków w Dzierżoniowie:
1. Automatyczna stacja zlewna ścieków dowożonych.
2. Krata mechaniczna (2 ciągi).
3. Piaskownik.
4. Osadnik wstępny.
5. Komora beztlenowa.
6. Komora denitryfikacji.
7. Pompownia ścieków i osadów.
8. Blok biologiczny:
8.1. Komora denitryfikacji.
8.2. Komora denitryfikacji/nitryfikacji.
8.3. Komora nitryfikacji.
9. Komora nitryfikacji.
10. Stacja dmuchaw.
11. Osadnik wtórny.
12. Pompownia osadu recyrkulowanego i nadmiernego.
13. Pompownia scieków recyrkulowanych.
14. Układ pomiarowy przepływu ścieków oczyszczonych.
15. Stacja dozowania koagulanta PIX.
16. Wylot ścieków do rzeki.
2. Charakterystyka obiektów i urządzeń części ściekowej.
2.1. Automatyczna stacja zlewna ścieków dowożonych.
Bezobsługowy punkt odbioru ścieków dowożonych wozami asenizacyjnymi.
Stacja zlewna FEKO+ o wydajności 100 m3/h wykonana jest w formie kontenera ze stali nierdzewnej o wymiarach 2,4*1,4m. Stacja wraz z wyposażeniem na bieżąco kontroluje ilość pobieranych ścieków mierząc ich parametry ilościowe i jakościowe. Ścieki dowożone poprzez stację zlewną zrzucane są przed ciąg oczyszczalni do komory zbiorczej.
2.2. Krata mechaniczna.
Oddzielenie skratek i zanieczyszczeń grubych; prasowanie, odwadnianie i rozdrabnianie skratek.
2 ciągi krat schodkowych f-my MEVA o prześwicie 6mm (I ciąg) i 3mm (II ciąg). Każdy z ciągów kraty współpracuje z zespołem płukania i odwadniania skratek składających się z dwóch współpracujących urządzeń: prasy śrubowej z płukaniem skratek (prasopłuczki) oraz przenośnika odwadniająco rozdrabniającego skratki.
2.3. Piaskownik.
Usuwanie części mineralnych m.in. piasku, żwiru.
Piaskownik o przepływie poziomym składa się z połączonych ze sobą dwóch ciągów piaskowników 2 komorowych trapezowych.
Piaskownik wyposażony jest w samojezdny zgarniacz pompowy piasku z separatorem i przenośnikiem śrubowym pracującym automatycznie. Zgarniacz pompowy wyposażony w cztery pompy do usuwania pulpy piaskowej.
2.4. Osadnik wstępny (OWS).
Usuwanie zawiesin i związanych z nimi zanieczyszczeń organicznych i mineralnych.
Osadnik prostokątny o przepływie poziomym składający się z dwóch zbiorników zespolonych o pojemności czynnej Vcz = 886 m3. Osadniki wyposażone są w hydrauliczne zgarniacze denne firmy Zickert do ciągłego usuwania osadu z dna do lejów osadowych oraz zgarniacze powierzchniowe do usuwania części pływających.
2.5. Komora beztlenowa
Komora beztlenowa jest oddzielnym zbiornikiem żelbetowym o przepływie tłokowym i technologicznie wchodzi w skład reaktora biologicznego. Każda z trzech „części – sekcji” komory wyposażona jest w 1 mieszadło mechaniczne wolnoobrotowe f-my Flygt.
2.6. Komora denitryfikacji.
Proces biochemicznego, heterotroficznego redukowania azotanów poprzez azotyny do azotu gazowego.
Komora denitryfikacji jest oddzielnym zbiornikiem żelbetowym o przepływie tłokowym i technologicznie wchodzi w skład reaktora biologicznego. Pojemność całkowita komór denitryfikacji wynosi V=3060 m3. Komora wyposażona jest w 2 mieszadła mechaniczne wolnoobrotowe f-my FLYGT.
2.7. Pompownia ścieków i osadów.
Tłoczenie osadu surowego do gospodarki osadowej oczyszczalni oraz osadu czynnego do bloku biologicznego.
Pompownia zlokalizowana jest w budynku dwukondygnacyjnym. Mieści się w nim hala pomp, studnia zbiorcza ze studzienką rozdzielczą oraz pomieszczenia socjalne. Do przetłaczania osadu zastosowano trzy pompy f-my GRUNDFOS. Do przetłaczania osadów wstępnych wytworzonych w gospodarce ściekowej do gospodarki osadowej służą dwie pompy osadowe wyporowe firmy BORGER.
2.8. BLOK BIOLOGICZNY
Blok biologiczny trójfazowy w formie zbiornika żelbetowego umożliwia biologiczną redukcję związków węgla, azotu i fosforu do wymaganego stopnia. Blok biologiczny składa się z:
1) komór denitryfikacyjnych (DN),
2) komór nitryfikacyjno-denitryfikacyjnych (DN/N), Komora
3) komór nitryfikacyjnych (N).
2.8.1. Komora denitryfikacji (DN).
Proces biochemicznego, heterotroficznego redukowania azotanów poprzez azotyny do azotu gazowego.
Pojemność komory denitryfikacji wynosi V=1910m3. Zbiornik podzielony jest na dwie komory. Każda z dwóch komór wyposażona jest w 2 mieszadła mechaniczne wolnoobrotowe f-my Flygt.
2.8.2. Komora denitryfikacji/nitryfikacji (DN/N).
Proces denitryfikacji lub proces nitryfikacji
Pojemność czynna strefy DN/N wynosi: Vcz = 760 m3.
Każda z dwóch komór wyposażona jest w 2 mieszadła mechaniczne wolnoobrotowe W strefie przemiennej DN/N zainstalowane są oprócz mieszadeł także ruszty napowietrzające – dyfuzory membranowe firmy ECO-MTK w ilości 112 szt.
2.8.3. Komora nitryfikacji (N).
Utlenianie związków amonowych do związków azotanowych.
Objętość komory nitryfikacji wynosi Vc = 3040m3. Komory nitryfikacji wyposażone są w ruszt napowietrzający w postaci rurowych dyfuzorów ceramicznych o długości 2,0m w ilości 216 szt. f-my ECO-MTK.
2.9. Komora nitryfikacji (N).
Utlenianie związków amonowych do związków azotanowych.
Komora nitryfikacji jest kontynuacją komory nitryfikacji w bloku biologicznym. Pojemność komory wynosi: Vu = 1312m3. W komorze nitryfikacji zainstalowane są ceramiczne dyfuzory rurowe do napowietrzania ciągłego w ilości 156 szt.
2.10. Stacja dmuchaw.
Stacja dmuchaw zlokalizowana jest w budynku wolnostojącym jednokondygnacyjnym. Powietrze dla potrzeb procesu biologicznego oczyszczalni ścieków dostarczane jest do bloku biologicznego oraz do komory nitryfikacji dmuchawami promieniowymi f-my HV-TURBO o mocach 2*75 i 37 kW.
Łączne zapotrzebowanie powietrza w procesie oczyszczania ścieków wynosi 5430m3/h.
2.11. Osadnik wtórny.
Klarowanie ścieków w osadnikach wtórnych (oddzielenie oczyszczonych ścieków od osadu czynnego).
Osadnik jest zbiornikiem żelbetowym, zespolonym prostokątnym dwukomorowym o pojemności całkowitej Vc=1512 m3. Osadnik wyposażony jest w zgarniacze powierzchniowe oraz hydrauliczne zgarniacze denne firmy Zickert.
2.12. Pompownia osadu recyrkulowanego i nadmiernego.
Pompownia osadu recyrkulowanego to zbiornik ziemny w którym znajdują się dwie pompy zatapialne f-my FLYGT przeznaczone do tłoczenia osadu recyrkulowanego przed komorę denitryfikacji a osadu nadmiernego przed osadniki wstępne.
2.13. Pompownia ścieków recyrkulowanych.
Recyrkulacja ścieków (azotanów) z komory nitryfikacji do komory denitryfikacji
W końcowej części komory nitryfikacji zainstalowano pompy do recyrkulacji ścieków przed komorę denitryfikacji (recyrkulacja azotanów do procesu denitryfikacji). Do recyrkulacji ścieków służą pompy zanurzeniowe f-my GRUNDFOS.
2.14. Stacja dozowania koagulanta PIX (siarczan żelazowy).
Koagulacja objętościowa (chemiczne strącanie wstępne) oraz proces strącania symultanicznego fosforu w procesie osadu czynnego.
Stacja głównie składa się z poziomego zbiornika koagulanta o pojemności 20 m3, układu pompowego dozującego koagulant PIX oraz układu sterującego .
2.15. Układ pomiarowy przepływu ścieków oczyszczonych.
Układ pomiarowy przepływu ścieków oczyszczonych składa się z komory pomiarowej wyposażonej w przelew prostokątny, sondy ultradźwiękowej poziomu spiętrzenia ścieków oraz sterownika pomiarowego f-my ”E+H”.
2.16. Wylot ścieków do rzeki.
Oczyszczone ścieki odprowadzane są kanałem odpływowym bezpośrednio do rzeki Piławy.
II. Gospodarka osadowa.
1. Ciąg technologiczny urządzeń gospodarki osadowej.
1. Zagęszczacz grawitacyjny osadu surowego.
2. Wydzielona zamknięta komora fermentacyjna WKFz.
3. Pompownia osadu z wymiennikownią
4. Zbiorniki osadu przefermentowanego.
5. Prasa filtracyjno taśmowa.
6. Instalacja wapnowania osadu.
7. Poletka osadowe .
2. Charakterystyka obiektów i urządzeń instalacji osadowej
2.1 Zagęszczacz grawitacyjny osadu surowego
Zagęszczanie osadu surowego – oddzielenie nadmiaru wody od osadów
Do zagęszczania osadów surowych zastosowano 1 zagęszczacz grawitacyjny w formie zbiornika żelbetowego kołowego o pojemności czynnej 133,0 m3 wyposażony w wolnoobrotowe mieszadło prętowe.
2.2 Wydzielona zamknięta komora fermentacyjna WKFz.
Fermentacja mezofilna (w temp. 33 – 38 st.C) osadu z produkcją biogazu,
Komorę stanowi żelbetowy, cylindryczny, zamknięty zbiornik ze stropem i dnem w kształcie ściętego stożka i stałym poziomem wypełnienia osadem o pojemności czynnej 1850 m3.
Główne wyposażenie komory stanowi kopuła gazowa ze stali nierdzewnej, na której zainstalowane jest mieszadło śrubowe f-my Halberg, bezpiecznik cieczowy, rura wydmuchowa gazu, przeszklony otwór kontrolny, sonda radarowa wskazująca poziom osadu w komorze,
Czas fermentacji w WKF wynosi ok. 29dni.
2.3 Pompownia osadu z wymiennikownią.
Pompownia wraz z instalacjami, armaturą i urządzeniami pomiarowymi stanowi zewnętrzne wyposażenie komór fermentacji osadu i stacji odwadniania osadu. W pompowni zainstalowane są: pompy osadu surowego podawanego do WKF wraz z maceratorem, pompy do recyrkulacji osadu w WKF, rurowe wymienniki ciepła do ogrzewania osadu recyrkulowanego, pompa podająca osad przefermentowany na prasę taśmową oraz pompa wody płuczącej prasę do odwadniania osadu.
2.4 Zbiorniki osadu przefermentowanego.
Zagęszczanie, odgazowanie osadu wypływającego z komór fermentacyjnych oraz uśrednianie składu nadawy do prasy filtracyjnej.
Trzy zbiorniki otwarte żelbetowe, dwa z nich (zewnętrzne) pełnia funkcję zagęszczaczy i wyposażone są w zatapialne mieszadło średnioobrotowe f-my FLYGT, środkowy zbiornik stanowi awaryjny zbiornik osadu o poj. 1350m3.
2.5 Prasa filtracyjno taśmowa.
Mechaniczne odwadnianie osadu przefermentowanego.
Głównym urządzeniem stacji mechanicznego odwadniania jest hermetyzowana prasa filtracyjno taśmowa WPN firmy Belmer, stacja roztwarzania i dozowania flokulantu firmy Bellmer, pompa osadu i flokulanta, przenośnik taśmowy oraz mieszalnik dwuwałowy osadu odwodnionego z wapnem.
2.6 Instalacja wapnowania osadu
Higienizacja osadu
W skład instalacji wchodzą: zasobnik wapna palonego o pojemności 35 m3, przenośnik ślimakowy wapna, przenośnik taśmowy osadu odwodnionego, dwuwałowy mieszalnik osadu i wapna, ciągnik z przyczepą do wywożenia osadu.
2.7 Poletka osadowe.
Poletka ociekowe składają się z kilku sekcji o łącznej powierzchni 3300m2 oraz nowo wybudowanych o powierzchni 2576m2. Łączna powierzchnia poletek wynosi obecnie 5876 m2. Powierzchnia poletek na całej powierzchni utwardzona jest płytami żelbetowymi typu YOMB.
III. Gospodarka gazowo – energetyczna (instalacja biogazu).
1. Ciąg technologiczny gospodarki gazowo – energetycznej (instalacji biogazu).
1. Ujęcie biogazu.
2. Kolumna odpieniająca,
3. Odsiarczalniki,
4. Zbiornik biogazu,
5. Węzeł rozdzielczo-pomiarowy,
6. Pochodnia biogazu,
7. Kotłownia gazowa.
8. Agregatorownia.
2. Charakterystyka obiektów i urządzeń gospodarki gazowej (instalacji biogazu).
2.1 Ujęcie biogazu.
Ujmowanie biogazu z WKFz
Komory fermentacyjna WKFz wyposażona jest w kompletny osprzęt biogazowy – tzw. kopułę gazową – w skład której wchodzi ujęcie biogazu, bezpiecznik cieczowy (hydrauliczny zawór bezpieczeństwa), wyrzutnia do atmosfery, armatura.
2.2 Kolumna odpieniająca.
Usuwanie piany i pary wodnej z biogazu
Kolumna odpieniająca z funkcją odwadniania i zraszania zbudowana z dwóch połączonych zbiorników stalowych, posadowiona jest przy WKFz na płycie betonowej i obudowana lekką konstrukcją z płyt warstwowych.
2.3 Odsiarczalniki.
Odsiarczanie biogazu, adsorpcia siarkowodoru
Do odsiarczania biogazu zastosowano osadzone na płycie fundamentowej
2 odsiarczalniki „suche” (stalowe zbiorniki walcowe), z masą odsiarczającą spreparowaną na bazie rudy darniowej, o przepustowości do 50 m3/h.
2.4 Zbiornik biogazu
Utrzymanie stałego nadciśnienie biogazu oraz kumulacja dyspozycyjnej pojemności biogazu
Zbiornik, dwupowłokowy, nadciśnieniowy z elastycznych tworzyw sztucznych, o średnicy 9,07m i pojemności czynnej V=330m3. Zbiornik biogazu wyposażony jest w osprzęt w postaci bezpiecznika cieczowego przestrzeni biogazowej, dmuchawy powietrza, zawór zwrotny/bezpieczeństwa nawiewu powietrza, szafka zasilająco – sterująca.
2.5 Węzeł rozdzielczo-pomiarowy (WRP)
Rozdziału przepływów biogazu, podwyższanie ciśnienia biogazu
Węzeł rozdzielczo – pomiarowy ma postać wolnostojącego kontenera wykonanego z płyt stalowych z niepalną przekładką izolacyjną. Wyposażenie węzła głównie stanowią dwie dmuchawy promieniowe biogazu, przepustnice odcinające, urządzenia pomiarowe przepływu i ciśnienia biogazu wpływającego do węzła.
2.6 Pochodnia biogazu
Spalanie nadmiaru biogazu
Pochodnia służy do spalania nadmiaru biogazu w sytuacji nieczynnego odbioru procesowego, to jest braku działania kotła lub agregatu kogeneracyjnego. Pochodnia posiada przepustowość do 100 m3/h i wykonana ze stali kwasoodpornej. Pochodnia spalania biogazu głównie składa się z przyłącza biogazu, palnika, rury osłonowej komory spalania,
2.7 Kotłownia gazowa
Spalanie biogazu, wytwarzanie energii cieplnej
W budynku kotłowni źródłem ciepła zainstalowano dwa kotły o mocy 120 kW, firmy VIESSMANN. Sterowanie pracą kotłów oraz agregatu odbywa się automatycznie przy pomocy regulatorów.
Energi cieplna wytworzona w kotłach gazowych pokrywa w 100% potrzeby grzewcze oczyszczalni ścieków tj. cele technologiczne (ogrzewania osadu w WKFz) oraz socjalnych (centralne ogrzewanie i podgrzewanie wody użytkowej).
2.8 Agregatorownia
Spalanie biogazu, wytwarzanie energii cieplnej i elektrycznej
Pomieszczenie agregatorownia wyposażono w jeden agregat kogeneracyjny f-my TEDOM o maksymalnej odzyskiwanej mocy elektrycznej 95 kW i maksymalnej odzyskiwanej mocy cieplnej 139 kW.
Energia cieplna wytworzona w agregacie kogeneracyjnym wykorzystywana jest potrzeby grzewcze oczyszczalni ścieków tj. cele technologiczne (ogrzewania osadu w WKFz) oraz socjalne (centralne ogrzewanie i podgrzewanie wody użytkowej).
Wytworzona energia elektryczna również w całości wykorzystywana jest na potrzeby własne oczyszczalni.
IV. Automatyka i sterowanie procesami technologicznymi.
Komputerowy system automatyzacji oczyszczalni ścieków w Dzierżoniowie posiada strukturę dwupoziomową. Pierwszy poziom to system rozproszonych mikroprocesorowych sterowników typu SIMATIC firmy Siemens. W pierwszych stacjach oddziałowych realizowane są funkcje związane bezpośrednio z obiektem oraz są przekazane żądane informacje (dane pomiarowe, alarmowe i o stanie napędów) do poziomu drugiego, którym jest system dyspozytorskim. Drugi poziom konfigurowany jest w oparciu o sprzęt komputerowy typu PC i wyposażony w dyspozytorskie oprogramowanie narzędziowe WinCC (system wizualizacji, rejestracji i raportowania).
Kontakt operatora z Systemem Dyspozytorskim odbywa się w Sterowni – dyspozytorni poprzez PLANSZE prezentowane na monitorze. Plansze prezentują schematy procesów technologicznych lub fragmenty obwodów pomiarowo-regulacyjnych albo przedstawiają animowane zdarzeniami zewnętrznymi rysunki urządzeń technologicznych.
Zadaniem systemu jest wspomaganie obsługi dyspozytorsko – technologicznej w zakresie bezpośredniego oddziaływania na proces, pomiary wskaźników i wizualizacji procesów i pracy urządzeń, rejestracji i raportowania danych.
Schemat Blokowy Oczyszczalni Dzierżoniów
Ciąg technologiczny Oczyszczalni Ścieków w Dzierżoniowie